کد مطلب:22407 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:37

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

موسيقي چه جور بايد باشد تا انسان را معنوي كند و چه رمزي در موسيقي قرآن است علت بدي موسيقي چيست؟

الف) موسيقي اگر از معيارهاي شرعي تجاوز نكند نه تنها مضر نيست كه در تلطيف روح نيز مؤثر است و اين نكته اي است كه بوعلي سينا نيز در اشارات و تنبيهاتش اشاره دارد(«ثم الالحان المستخدمة لقوي النفس الموقعة لما لحسن به من الكلام موقع القبول من الاوهام ؛ يكي از عواملي كه نفس امّاره انسان را رام نفس مطمئنه مي سازد، نغمه هايي است كه قواي نفس را در استخدام مي گيرد و موضوع نغمه ها و الحان را مورد قبول اوهام مي سازد». {V(اشارات ، جلد 3، ص 380)V}. معيار شرعي اين است كه موسيقي مناسب با مجالس عيش و طرب و لهو و لعب نباشد و نيز نبايد مهيج شهوت باشد. بنابر اين سرودها و آهنگ هاي شادي كه از طريق راديو و تلويزيون پخش مي شود، يا آن نمونه هايي كه از سازمان تبليغات اسلامي مجوّز گرفته شده است، اشكالي ندارد. ب ) آيات قرآن از بعد هنري داراي فصاحت و بلاغت است و نيز با آهنگ خوش و مناسبي بيان گرديده است و همين عامل است كه باعث نفوذ در دل ها گشته و چشم ها را خيره خود ساخته است. اخيراً در دانشگاه اصفهان يكي از اساتيد دانشگاه ادبيات دقت ويژه اي در آهنگ هاي برخي از آيات قرآن نموده و آنها را بر اساس عروض و قافيه منطبق ساخته است كه براي بنده جالب توجه بود. در صورت تمايل ر.ك: كتاب «هنر اسلامي». ج ) يكي از حكمت هاي حرمت و ممنوعيت موسيقي، اين است كه مهيج شهوت بوده و افراد آلوده به اين مجالس و محافل به تدريج دچار يك نوع لاابالي گري، عياشي، و شهوت پرستي مي شوند؛ به طوري كه گاه خدا، دين و بلكه بسياري از ارزش هاي ديگر را زير پا مي گذراند. جبّاران و گردنكشان تاريخ نيز براي اينكه پس از فجايع و جناياتي كه مرتكب مي شدند، پا روي وجدان خويش بگذارند، به مجالس عيش و طرب رو مي آوردند و كنيزكان آوازه خوان و مطرب ها را دعوت نموده و... . آيا براي يك فرد صالحي كه در صدد ارتقا و تكامل انسانيّت خويش و تقرّب به خداي سبحان است، مصلحت است كه در اين گونه مجالس شركت نمايد و با آن گونه افراد مجالست كند؟ گر چه ممكن است كسي ايراد بگيرد كه حالا با چند دقيقه موسيقي و نيم ساعت شركت در چنين مجلسي، مگر چه پيش مي آيد؟ ولي بايد توجه داشته باشيد كه گناهان در آغاز و از بنياد، از يك قدم ساده شروع مي شود، او به جريان مي افتد و پس از گذشت مدتي، ناگهان انسان متوجه مي شود كه آن يك قطره، دريايي شده و انسان را در امواج متلاطم خويش غرقه ساخته است. د ) در عرفان اسلامي، دعا، نيايش، نماز و... عامل خودشناسي و خودسازي است. نماز و نيايش نه تنها حجاب نيست كه جزو مراحل سير و سلوك عارف است و به همين دليل است كه علي(ع) - كه سرآمد عارفان است - آن همه دعا و نيايش داشته و هم چنين است ساير انبيا(ع) و ائمه هدي (ع) ما به شما توصيه مي كنيم، هرگز از نيايش و دعا گريزان نباشيد. البته دعا و عبادت را بايد با ميانه روي و اعتدال دنبال كرد. مبادا خودتان را در اين زمينه خسته كنيد، به طوري كه از دعا بيزار شويد. به گفته الكسيس كارل «دعا» پرواز روح است به سوي خدا.